ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕သမားေခတ္ မြန္အမ်ဳိးသားတုိ႕၏ စီးပြားေရး၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ
ၿဗိတိသွ် အစုိးရေအာက္တြင္ မြန္အမ်ားစုျဖစ္ေသာ လယ္သမားတုိ႕မွာ ဆန္စပါး ေရာင္းဝယ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၊ ၎တုိ႕၏လက္ေဝခံခ်စ္တီးႏွင့္ ေျမပုိင္႐ွင္ႀကီးမ်ား၏ ဖိႏွိပ္မႈကုိ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား နည္းတူ ခံရသည္။ လယ္ပုိင္႐ွင္သားမ်ား၊ ကုန္သည္ပြဲစားသားမ်ား၊ အမႈထမ္း၊ အရာထမ္းသားမ်ားသည္ အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကားၿပီး ၿဗိတိသွ် အစုိးရ၏ အမႈထမ္း၊ အရာထမ္းမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ထုိသုိ႕ ေခတ္ပညာတတ္ေသာ လူငယ္မ်ားသည္ က်ယ္ျပန္႕ေသာ ဗဟုသုတကုိ အဂၤလိပ္စာမွတဆင့္ ရ႐ွိလာၾကသျဖင့္ မိမိတုိ႕ အမ်ဳိးသားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ စတင္လုပ္လာၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရး ကပ္ဆုိက္ေရာက္ေသာ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ တျခားတုိင္းရင္းသားမ်ား နည္းတူ မိမိတုိ႕ အမ်ဳိးသားေရးကုိ ပညာတတ္ လူတန္းစားမ်ားက လႈပ္႐ွားလာသည့္အတြက္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ရာမညတုိင္းလုံးဆုိင္ရာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေပၚလာသည္။
ၿဗိတိသွ်ေခတ္တြင္ မြန္စာေပ သင္ၾကားေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ (Culture Rights) ယဥ္ေက်းမႈ အခြင့္အေရးကုိ ခြင့္ျပဳသေယာင္ေယာင္ ျပဳခဲ့သည္။ ၎မွာ မြန္ေဒသ႐ွိ မူလတန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ မြန္စာသင္လုိပါက မြန္စာကုိ သင္ခြင့္ျပဳသည္။ ထုိေက်ာင္းကုိ မြန္စာရင္းဝင္ေက်ာင္း ဟု အသိအမွတ္ျပဳသည္။ သုိ႕ေသာ္ မြန္စာသင္ရန္ သင္႐ုိးၫႊန္းတမ္း၊ မြန္ဆရာ၊ မြန္စာတတ္သူမ်ားကုိ မိမိတုိ႕ဘာသာ ေရးဆြဲျပဳစု ေရးသားရမည္ ျဖစ္ၿပီး စာသင္ခ်ိန္မွာလည္း ေက်ာင္း၏ စာသင္ခ်ိန္မွအပ ျဖစ္ရမည္။ ဆရာမွာလည္း မြန္စာတတ္ေသာ ဆရာတစ္ဦးဦးက တာဝန္ယူ သင္ၾကားေပးရန္ ျဖစ္သည္။ မြန္စာသည္ စာေမးပြဲ ေျဖဆုိရမည္ မဟုတ္ဘဲ မိမိတုိ႕လူမ်ဳိးအတြက္ မိမိတုိ႕ဆႏၵအရပင္ ယူရသည့္ အပုိဘာသာ ျဖစ္သည္။ မြန္စာရင္းဝင္ေက်ာင္းမ်ားကုိ ၾကည့္႐ႈၾကပ္မတ္ရန္ မြန္ပညာအုပ္တစ္ေယာက္ ခန္႕ထားေသာ္လည္း မြန္ပညာအုပ္မွာ မြန္စာေပ သင္ၾကာေရးကုိ ထိေရာက္စြာ မေဆာင္႐ြက္ႏုိင္၊ မေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေခ်။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ၎မြန္စာရင္းဝင္ ေက်ာင္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာသည္။
သုိ႕ေသာ္ မြန္လယ္သမား သားသမီးမ်ားသည္ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ မိမိတုိ႕အမ်ဳိးသားအခ်င္းခ်င္း စုစည္းေနထုိင္ၾကသျဖင့္ မြန္စာေပ ပရိယတၲိ သင္ေသာ မြန္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ စာေပ ပရိယတၲိကုိ သင္ၾကားၾကသျဖင့္ မြန္စာေပသည္ အသက္႐ွင္လွ်က္ ႐ွိသည္။ မြန္ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္လည္း မြန္စာေပျဖင့္ ပရိယတၲိ စာေမးပြဲမ်ားကုိ ေျဖဆုိရသျဖင့္ မြန္စာေပမွာ စုံးစုံး မျမဳပ္ခဲ့ေပ။ မြန္ရဟန္းေတာ္တုိ႕၏ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု လက္ခံရမည္ျဖစ္သည္။
post-1/9
No comments:
Post a Comment