ဘာသာစကား

ဘာသာစကား
ဘာသာစကား တစ္ခုရယ္လို႔ ျဖစ္လာၿပီ ဆိုရင္ ေ၀ါဟာရ ျပည့္စံုဖုိ႔အတြက္ စကားလံုး အသစ္ေတြတီ ထြင္ရသလို နီးစပ္ရာအင္အားႀကီး ဘာသာစကား တစ္ခုခုကေန ရွိႏွင့္ၿပီးသား သူတုိ႔ရဲ႕ စကားလံုးက ေကာက္ယူေမြးစား ၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ျမန္မာစာေပရယ္လို႔ ျဖစ္လာတာ တကယ္တမ္းျပန္တြက ္ၾကည့္ရင္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀၀) တစ္ေထာင္ မျပည့္ေသးပါဘူး။ ဒါျမန္မာစာဟဲ့ ဆိုၿပီး လက္ညိဳးထုိးျပႏိုင္တဲ့ ေက်ာက္စာက ေအဒီ ၁၁၁၃ မွာ ေရးထုိးတဲ့ ျမေစတီေက်ာက္စာမွာ အေစာဆံုးေတြ႕ရတာပါ။ျပန္တြက ္ၾကည့္ပါ။ ႏွစ္ေပါင္း (၈၉၅) ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ယူဆခ်က္ကေတာ့က်န္စစ္မင္းလက္ထက္မွာမွ ျမန္မာစာ ဆုိတာကို စံႏႈန္းတစ္ခုနဲ႔ ျဖစ္လာဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ဒါေပမယ့္ မြန္ပညာရွင္ေတြဟာ ေအဒီ ၅ ရာစုကတည္းက အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းအကၡရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ပလႅ၀အကၡရာကုိ အေျခခံၿပီး မြန္အကၡရာေတြကို တီထြင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္က်န္စစ္မင္းလက္ထက္ျမန္မာအကၡရာေတြ ျပဳစုၾကတဲ့ အခ်ိန္မွာ အဲဒီေခတ္အခါက ၾသဇာအရွိဆံုးဘာသာစကားျဖစ္တဲ့မြန္ဘာသာရဲ႕ အကၡရာအေတာ္မ်ားမ်ားကို မူရင္းအတိုင္း ေမြးစားယူခဲ့ၾကတယ္။ အကၡရာတင္လားဆိုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ စကားလံုး အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း ယဥ္ေက်းမႈ ျမင့္မားၿပီး ျဖစ္တဲ့မြန္ေတြဆီကေနေမြးစားယူခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တြင္တြင္ႀကီး သံုးေနတဲ့ စကားလံုးအေတာ္မ်ားမ်ားဟာမြန္စကားလံုးေတြပါလား ဆိုတာကို ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ ရဲ႕ မြန္-ျမန္မာစာေပေပါင္းကူးဆိုတဲ့စာအုပ္ ဖတ္လိုက္ရမွ အသိပညာ တိုးပြားလာတာေၾကာင့္ ခ်စ္သူငယ္ခ်င္း ေတြလည္း သိေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ထပ္ဆင့္ကူးယူ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ စကားလံုးေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေပ မယ့္ ထင္သာျမင္သာ႐ံုေလာက္ပဲတင္ျပႏိုင္တာမို႔အနည္းအက်ဥ္းပဲ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ အသိပညာ တိုးပြားႏုိင္ပါေစလို႔ ........
ဓါးျပ - ဓါးျပကာ ဆိုးသြမ္းေသာေၾကာင့္ “ဓါးျပ” ဟုလည္းေကာင္း၊ ခၽြန္ “ျမ” ေသာ “ဓါး” ကို ကိုင္ေဆာင္၍ ဆိုးသြမ္းေသာေၾကာင့္ “ဓါးျမ” ဟုလည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းျပၾကသည္။ ထိုအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားထက္ မြန္စကား “ဒမႅ” မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆလွ်င္ ပို၍ သင့္ေလ်ာ္ပါသည္။ “ဒမႅ” ကို ေမြးစားခဲ့သည့္အတြက္ “ဒျမ” ဟု အသံထြက္၍ ရြတ္ဆိုေနျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

တလား - မြန္ဘာသာ၌ “တလာ” (အသံထြက္ - တလား) သည္ “ေသတၱာ” ဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ ေသတၱာပံုရွိေသာ ဗံုတူရိယာကို “ဗာတ္တလာ” ဟုေခၚသည္။ ယင္းတူရိယာကို ျမန္မာတို႔က “ပတၱလား” ဟု ေခၚပါသည္။ မြန္စကားလံုး “တႅာ” ႏွင့္ ျမန္မာ “သစ္” ကို ေပါင္းလိုက္ေသာအခါ “သစ္တႅာ”၊ ထုိမွတစ္ဖန္ “ေသတၱာ” ဟု ျဖစ္လာဖြယ္ရွိပါသည္။

သင္းပိုင္ - “သင္း” တစ္လံုး “ပိုင္” တစ္လံုး အဓိပၸာယ္ ၾကံယူလွ်င္ သင္းပိုင္၏ အဓိပၸာယ္ကို မရပါ။ သင္းပိုင္သည္ ပါဠိမွ ဆင္းသက္သည္လည္း မဟုတ္ပါ။ နံငယ္ပိုင္းကဲ့သုိ႔ေသာ ခါး၀တ္ပုဆိုးကို “သပိုင္” ဟု မြန္တုိ႔က သမား႐ိုးက် ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။ သင္းပိုင္ကိုလည္း “သပိုင္” ဟုပင္ ယခုတိုင္ ေခၚဆိုေနပါသည္။ ထို “သပိုင္” မွ “သင္းပိုင္” ျဖစ္လာသည္ဟု ယူဆသင့္ပါသည္။

ကႏုသင္း၊ ခ႐ုသင္း - ခ႐ုကုိ မြန္တို႔က “ကႏု” ဟု ေခၚသည္။ ကႏုသင္း (၀ါ) ခ႐ုသင္းဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ မြန္တို႔အေခၚ “ကႏုသင္” မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ “သင္” သည္ ကမ္းေျခဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ ပင္လယ္ကမ္းစပ္၌ ေတြ႕ရေသာ ခ႐ုတစ္မ်ဳိးဟု အဓိပၸာယ္ ရပါသည္။

ခ႐ုကမာ - မြန္ဘာသာ၌ ေရကန္ကို “ကမာ” ဟုေခၚသည္။ ေရကန္ခ႐ုကို “ကႏုကမာ” ဟု ေခၚသည္။ ယင္းအေခၚမွ “ခ႐ုကမာ” ဆင္းသက္လာသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။

အိတ္ေထာင္ - ရွပ္အကႌ်တြင္ ေထာင္ေနေသာ အိတ္ျဖစ္၍ “အိတ္ေထာင္” ေခၚသည္ဟု မယူဆေစလိုပါ။ အိတ္ကို မြန္တို႔က “ထုိင္” (အသံထြက္ ေထာင္း) ဟု ေခၚပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “အိတ္ေထာင္” သည္ ျမန္မာ “အိတ္” ႏွင့္ မြန္ “ထိုင္” တို႔ ေပါင္းစပ္ရာမွ ျဖစ္လာသည္ဟု ယူဆေစလုိပါသည္။ အိတ္ကို မြန္တို႔က “ထုိင္” (အသံထြက္ ေထာင္း) ဟုေခၚပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “အိတ္ေထာင္” သည္ ျမန္မာ “အိတ္” ႏွင့္ မြန္ “ထိုင္” တို႔ ေပါင္းစပ္ရာမွ ျဖစ္လာသည္ဟု ယူဆေစလိုပါသည္။

လက္ေကာက္ - လက္၌ ၀တ္ေသာတန္ဆာကို “လက္ေကာက္” ဟုေခၚၿပီး ေျခ၌ ၀တ္ေသာတန္ဆာကို “ေျခေကာက္” ဟု မေခၚဘဲ “ေျခက်င္း” ဟု ေခၚသည္မွာ ဆန္းေနပါသည္။ အမွန္မွာ “ေကာက္” သည္ မြန္ေ၀ါဟာရ “လကံက္” (အသံထြက္ - လေကာက္) ကို ေမြးစားထားျခင္း သာျဖစ္သည္။ လက္ေကာက္ကို မြန္တုိ႔က “လကံက္တဲ” ဟု ေခၚပါသည္။ “တဲ” မွာ “လက္” ျဖစ္ပါသည္။

အေကာက္အခြန္ - ျမန္မာ “အေကာက္” သည္ မြန္ “အကံက္” ႏွင့္ အသံတူ အဓိပၸာယ္တူ၍ ျမန္မာ “အခြန္” သည္ မြန္ “အေခါန္” ႏွင့္ အသံတူ အဓိပၸာယ္တူပါသည္။ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ အခြန္အေကာက္ စည္းၾကပ္ျခင္းတုိ႔ကုိ မြန္တို႔က ဦးစြာ ေဆာင္ရြက္သူမ်ားျဖစ္၍ “အေကာက္အခြန္” သည္ မြန္တို႔၏ “အကံက္အေခါန္” ကို ေမြးစားထားသည္ဟု ယူဆသင့္ပါသည္။

ဘုဘမသိ - ဘုႏွင့္ဘကို မခြဲျခားတတ္ျခင္းကုိ အေျခခံ၍ ဘုမသိဘမသိ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု ယူဆလွ်င္ အလြန္တိမ္ေသာ ယူဆခ်က္ျဖစ္ေပမည္။ အမွန္မွာ “ဘုမသိ ဘမသိ” ကို “ဗုမသိ ဗမသိ” ဟု ေရးသင့္ပါသည္။ မြန္ဘာသာတြင္ အျဖဴကို “ဗု” ဟုေခၚ၍ အမဲကုိ “ဗစံက္” ဟုေခၚသည္။ အျဖဴမသိ အမဲမသိသည့္ သေဘာကုိ “ဗုဗဟြံတီ” (ဗုဗမသိ) ဟု ဆိုၾကပါသည္။ ဗ မွာ ဗစံက္၏ ေရွ႕စကားလံုးျဖစ္သည္။

ဗုန္းေဗာလေအာ - အလြန္မ်ားျပားျခင္း၊ အဖိတ္အစင္ျဖစ္ေအာင္ ေပါမ်ားျခင္းတို႔ကုိ “ဗုန္းေဗာလေအာ” ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကပါသည္။ မြန္ဘာသာတြင္ ဤအဓိပၸာယ္ႏွင့္ အသံုးျပဳေသာ စကားလံုးႏွစ္လံုး ရွိပါသည္။ “ဗုန္ဗ၀္” (ဗံုးေဗာ) ႏွင့္ “ဗ၀္အ၀္” (ေဗာေအာ) တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းေ၀ါဟာရ ႏွစ္လံုးကို ေပါင္းစပ္၍ “ဗုန္းေဗာလေအာ” ကို တီထြင္ခဲ့သည္ဟု ယူဆလွ်င္ သင့္ျမတ္ပါသည္။

ျပတင္း - ေခါင္းျပဴထြက္ကာ ၾကည့္ေသာအေပါက္ ျဖစ္၍ “ျပဴတင္းေပါက္” ဟု အခ်ိဳ႕က ဆိုၾကသည္။ မျဖစ္တန္ရာပါ။ ျပတင္းေပါက္ဟု အဓိပၸာယ္ရေသာ မြန္ေ၀ါဟာရ “ဗတင္” မွ “ျပတင္း” ျဖစ္လာသည္ဟု ယူဆလွ်င္ သင့္ျမတ္ပါသည္။

စစ္ကဲ၊ သူရဲ - ဤေ၀ါဟာရမ်ားသည္ မြန္ဘာသာ “စက္ကာဲ” ႏွင့္ “သရာဲ” အသီးသီးတုိ႔မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ ႏိုင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာတြင္ မြန္က ျမန္မာထက္ ေစာသည္ကုိ မေမ့သင့္ပါ။
ဤတြင္ “စာေပတန္ေဆာင္” စာမ်က္ႏွာ ၄၆၀ ၌ ပါေမာကၡ ဦးခ်မ္းျမ ေရးသားထားသည့္ စာပိုဒ္တစ္ခုျဖင့္
နိဂံုးခ်ဳပ္လိုပါသည္။
အထက္ပါ မြန္စကားလံုးမ်ားကုိ ျမန္မာတို႔က ေကာက္ယူေမြးစား သံုးထားေၾကာင္းကုိ သာဓကျပရာ၌ အေရးႀကီးေသာ ထင္ရွားေသာ စကားလံုး အခ်ဳိ႕ကုိသာ တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စင္စစ္ဆိုေသာ္ ျမန္မာစကားရင္းမ်ားတြင္ မ်ားျပားလွစြာေသာ မြန္စကားတို႔သည္ ျမန္မာစကားအသြင္ျဖင့္ ရပ္တည္လ်က္ ရွိေနပါသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ေမြးစားထားသည္ဟု ဆိုရေစကာမူ ေမြးစားထားသည္ ဟူ၍မွ်ပင္ မရိပ္မိ မသိရွိရေလာက္ေအာင္ ျမန္မာစကားျဖစ္၍ ေနၾကပါသည္။ ဤသုိ႔ ျမန္မာစကား၌ မြန္စကားတုိ႔ ေရာယွက္ ပါ၀င္ေနသည္ကို ေထာက္သည္ရွိေသာ္ ေရွးအခါက မြန္ႏွင့္ဗမာတို႔သည္ မည္မွ် ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေနထုိင္ဆက္ဆံလာၾကသည္ကို ေတြးေတာၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အုပ္စည္းမပ်က္ ေပါင္းသင္းေနထုိင္လာၾကၿပီး တစ္ဦး၏ပစၥည္းကို တစ္ဦးက မည္သို႔ပင္ သံုးစြဲယူငင္ေစကာမူေက်ေက်နပ္နပ္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ႏွင့္ ေပးကမ္းသံုးစြဲ လာၾကေၾကာင္းမွာ ထင္ရွားပါသည္။ မြန္ႏွင့္ဗမာတို႔သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး သားခ်င္းသမီးခ်င္း ဖလွယ္၍ ေကာက္ယူေမြးစားလာသကဲ့သို႔ ေသြးခ်င္းေႏွာ၍ ေဆြးမ်ဳိးေတာ္စပ္လာၾကသည္ကို ေထာက္ထားလ်က္ မည္သည့္အခါမွ် စိတ္ မပ်က္ဘဲ “မြန္ဗန္မာ” ဟူေသာ စကားသည္ ဆက္လက္၍ အဓြန္႔ရွည္စြာ တည္ေနပါေစသတည္းဟု ဆုေတာင္းရပါေၾကာင္း ..... ။